U novom preseku monitoringa koji SHARE Fondacija sprovodi u Srbiji, od jula do kraja septembra 2025. godine zabeleženo je ukupno 58 povreda ljudskih prava u digitalnom okruženju. Kategorija prevara, pretnji i manipulacija ponovo je bila najbrojnija sa 48 povrede. U ostale dve kategorije povreda je bilo znatno manje – osam sajber incidenta i dva slučaja […]

Spajver je u poslednjih nekoliko godina postao simbol jedne od najvećih pretnji po ljudska prava i glavni alat za represiju i kontrolu društva. Intruzivan po svom dizajnu, radi u pozadini i oduzima ono što bi trebalo da bude najsigurnije utočište svake osobe – privatnost. Na prvi pogled, opravdanja za njegovu upotrebu na koja nailazimo mogu […]

Program kontinuiranog praćenja digitalnih prava u Srbiji, okosnica misije SHARE Fondacije, nastao je 2014. godine kao odgovor na sve učestalije slučajeve cenzure, manipulacije i povrede privatnosti na internetu. Nakon deset godina pažljivog beleženja incidenata, pred nama se ukazala mapa složenog i dinamičnog digitalnog pejzaža Srbije – prostora u kojem se jasno ucrtavaju linije moći, otpora […]

U senci Trampovog tekućeg eksperimenta sa ukidanjem regulatornih “prepreka” američkoj izuzetnosti, u Briselu se, pod sloganom “Jednostavnija i brža Evropa”, razvija zakonodavna inicijativa za popuštanje pravila koja uređuju niz ključnih oblasti, od korporativnog poslovanja i zaštite životne sredine, do radnih prava i poreske politike. Na meti je posebno regulatorni okvir jedinstvenog digitalnog tržišta EU sa […]

Pregled alata, taktika i posledica srpske operacije NoviSpy Autor: David Stevanović U doba sve većih digitalnih pretnji, zaštita naših ličnih podataka postaje važnija nego ikad. Novija istraživanja otkrila su ranije nezabeležen špijunski softver za Android, prozvan NoviSpy, koji izgleda da čini deo zabrinjavajućeg trenda upotrebe invazivnih aplikacija od strane lokalnih vlada, za praćenje ljudi od […]

Kako je forenzička analiza otkrila manipulaciju, eksploataciju i skrivene rizike jednog od najmoćnijih alata digitalne forenzike Autor: Boris Babović Ponovno ispitivanje podataka iz analize uređaja privođenih aktivista iz Srbije, koju je prošle godine sprovela međunarodna organizacija Amnesty International, pokazuje da forenzički alat Cellebrite UFED ima kapacitet da selektivno briše svoje logove ili izbegava logovanje, što […]

Vladan Joler, osnivač SHARE Fondacije i profesor Akademije umetnosti Univerziteta u Novom Sadu, osvojio je Srebrnog lava, prestižnu nagradu na Venecijanskom bijenalu arhitekture, kao koautor dela Calculating Empires: A Genealogy of Technology and Power Since 1500 zajedno sa profesorkom i istraživačicom Kate Crawford. Nagrade su proglašene u subotu, 10. maja, u okviru svečanog otvaranja 19. […]

U novom preseku monitoringa koji SHARE Fondacija sprovodi u Srbiji, od januara do kraja marta 2025. zabeleženo je ukupno 65 povreda ljudskih prava u digitalnom okruženju. Kategorija prevara, pretnji i manipulacija ponovo je bila najbrojnija sa 53 povrede, dok je ostalih povreda bilo znatno manje – sedam sajber incidenta i pet slučajeva koji su se […]

Dve istraživačke novinarke portala BIRN Srbija našle su se na meti špijunskog softvera Pegasus izraelske NSO grupe, pokazuju nalazi organizacije Amnesty International (AI). Jelena Veljković i novinarka koja je želela da ostane anonimna dobile su 14. februara sumnjive Vajber poruke sa istog, njima nepoznatog telefonskog broja iz Srbije.  Jedna od poruka sadržala je tekst i […]

Često pričamo o dobrim i o lošim stvarima na internetu, ali retko se pitamo kakvo je generalno stanje digitalnog prostora u Srbiji. Da li je zdrav, slobodan i bezbedan, ili je postao isuviše kontrolisan i maliciozan? Koliko se zaista koristi za nadzor, manipulaciju društvom i pojedincima, širenje dezinformacija, botovanje, uvrede, pretnje? Da li je moguće […]

Leto na internetu je bilo uzbudljivo. Najgora noćna mora o sajber špijunaži se obistinila u vidu afere ‘Pegaz’, Apple počinje da skenira sve slike korisnika iCloud-a, talibani su preuzeli bazu biometrijskih podataka Avganistanaca koji su radili sa Amerikom, Privredna komora Srbije je ostavila otvoren server sa skeniranim dokumentima građana, a prošle nedelje je na raspravi […]

Pre dve nedelje, Vlada Republike Srbije objavila je važno saopštenje koje je prošlo ispod radara praktično svih medija. U Državnom data centru predstavljena je ‘Pametna Srbija’ – nova državna platforma za masovno prikupljanje i obradu podataka. Prema rečima zvaničnika, ovi podaci predstavljaju ‘pamet’ države na osnovu koje mogu da se donose odluke i osmišljavaju strategije, […]

U trećoj epizodi serijala Cyberama bavimo se problemima ucenjivanja ransomverom – zlonamernim softverima kojim se ‘zaključavaju’ podaci žrtve da bi se tražila otkupnina u kripto-valutama. Osim pojedinaca, žrtve su često kritične infrastrukture, državne uprave, bolnice, ali i biznisi. Povratak ransomvera u mejnstim medije dešava se ovog meseca uspešnim napadima na najveći američki gasovod, zdravstveni sistem […]

U drugoj epizodi ćemo proći kroz ceo proces curenja ličnih podataka u digitalnom prostoru – kako dolazi do incidenata, ko sve i kako može da pristupi ovim bazama, kako se podaci mogu zloupotrebiti, i kako preuzeti kontrolu nad sopstvenim podacima? Povod za ovu epizodu je najskoriji slučaj curenja skoro 170 000 brojeva telefona i drugih […]

U prvom izdanju serijala pričamo o važnosti enkripcije i njenoj ulozi u aferi ‘SKY’ telefona, ali i drugim aplikacijama za komunikaciju koje koristimo, analiziraćemo njihove politike privatnosti i događaje poput velike migracije korisnika sa Whatsapp-a na alternative, osvrnućemo se na slučajeve lokalnih Telegram grupa u kojima se dele sadržaji kao što su osvetnička pornografija i […]

Zajednica okupljena oko inicijative #hiljadekamera​ predstavlja dosadašnja istraživanja i zaključke koji otkrivaju kako radi sistem masovnog biometrijskog nadzora, zašto nije zakonit, kakve će sve posledice ostaviti na građane i celo društvo, i kako građani mogu da se uključe u ovu borbu.

In early 2019, it was announced that thousands of cameras with facial recognition capabilities would be installed in Belgrade, which would put the entire city under the always vigilant eye of smart video surveillance. An informal group of citizens, gathered around the site hiljade.kamera.rs, has since pointed out to all the problems and consequences of […]

Informacioni sistem Covid-19 od uspostavljanja prate kontroverze. Nismo sigurni ko ga je napravio, pod kojim uslovima, niti da li je sistem rađen u skladu sa standardima informacione bezbednosti i zaštite ličnih podataka. Međutim, najviše nedoumica je izazvala polemika da li su podaci o širenju virusa koji se čuvaju u tom sistemu verodostojni.